Gắn bó với nghề dạy học, gần như dành trọn cả đời dành cho nghiên cứu lý luận văn học tại Khoa Ngữ văn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, GS.TS nhà lý luận văn học Trần Đăng Suyền đã bước vào độ chín về lý luận. Thầy từng thống nhất quan điểm: Người làm công tác phê bình văn học là người có sứ mệnh phát hiện ra các tác phẩm và tác giả mới có giá trị, là người đề xuất, cổ vũ những khuynh hướng mới. Anh ta phải là người có cảm xúc, có năng lực thẩm mỹ, am hiểu sâu sắc về văn học nghệ thuật.
Trong quá trình nghiên cứu, thầy đã có nhiều đóng góp cho phê bình, lý luận văn học nước nhà với nhiều công trình đáng chu ý như Chủ nghĩa hiện thực Nam Cao (Chuyên luận, NXB Khoa học xã hội, 2001); Nhà văn, hiện thực đời sống và cá tính sáng tạo (Tiểu luận phê bình, NXB Văn học, 2002); Chủ nghĩa hiện thực trong văn học Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX (Chuyên luận, NXB Khoa học xã hội, 2010); Phương pháp nghiên cứu và phân tích tác phẩm văn học (Chuyên luận, NXB Giáo dục, 2012)...
Ngày 14/1/2020, tại Hà Nội, thầy đã được trao tặng giải thưởng lớn và danh giá Giải thưởng Văn học 2019 của Hội Nhà văn Việt Nam cho công trình Tư tưởng và phong cách Nhà văn - những vấn đề lí luận và thực tiễn xuất bản năm 2019. Đây là sự ghi nhận tiếp theo của nhà nước, của đồng nghiệp đối với những đóng góp của thầy.
Công việc lý luận phê bình rất cần những người tâm huyết, có khả năng sống cùng với nhịp đập của văn học thời đại mới. Thầy chính là một trong số những người như vậy.